Wiosną 1964 roku Malcolm X i Martin Luther King Jr. wzięli udział w debatach senackich na temat amerykańskiej ustawy o prawach obywatelskich, którą prezydent Lyndon Johnson forsował jako hołd dla zmarłego Johna F. Kennedy’ego. King, który był już sławny, miał otrzymać Pokojową Nagrodę Nobla. Malcolm X, przedstawiciel Narodu Islamu, był o wiele bardziej kontrowersyjną postacią, która odrzucała niestosowanie przemocy. Ale, jak pokazuje Peniel E. Joseph, do 1964 roku obaj mężczyźni zmieniali się. Malcolm X starał się wpływać na instytucje demokratyczne i zmieniać je. King zrozumiał, że rasizm i ubóstwo stanowią zagrożenie dla całego świata. Obaj pozostawili po sobie spuściznę, która nadal kształtuje dyskusje na temat rasizmu i niesprawiedliwości.

Streszczenie zostało przetłumaczone maszynowo (przepraszamy za niedoskonałości tłumaczenia) jako materiał na nasze szkolenia menedżerskie.

Take-Aways

  • Malcolm X (Malcolm Little) był dzieckiem zwolenników Marcusa Garveya i dorastał w poczuciu „czarnej dumy”.
  • Martin Luther King, Jr. był synem wybitnego czarnego pastora, który wyznawał głębokie zasady moralne.
  • Pod koniec lat 50-tych Malcolm X, wówczas wyznawca Narodu Islamu, rozpatrywał walkę z rasizmem w szerokim, międzynarodowym kontekście.
  • W 1963 roku King uczynił z Birmingham w Alabamie „centrum świata”.
  • Ludzie powszechnie nie rozumieją kluczowego przemówienia Kinga „Mam marzenie”.
  • W 1964 roku Malcolm X opuścił Naród Islamu i zaangażował się w walkę o prawa obywatelskie.
  • Po zabójstwie Malcolma X polityka Kinga stała się bardziej radykalna.
  • W 1967 roku King przekształcił się z przywódcy praw obywatelskich w „politycznego rewolucjonistę”.
  • Martin Luther King Jr. i Malcolm X nadal wpływają na ruchy dążące do sprawiedliwości i wyzwolenia na całym świecie.

Podsumowanie

Malcolm X (Malcolm Little) był dzieckiem zwolenników Marcusa Garveya i dorastał w poczuciu „czarnej dumy”.
Malcolm X, urodzony w 1925 r. i noszący nazwisko Malcolm Little, dorastał w rodzinie, która czciła pracę pioniera praw obywatelskich Marcusa Garveya i potwierdzała ideę „czarnej dumy” oraz znaczenie „czarnej godności”. Filozofia „czarnego nacjonalizmu” Garveya zakładała, że ludzie kolorowi muszą stworzyć ośrodki władzy politycznej.

Garvey, Jamajczyk, skupił swoją pracę na czarnej ludności miejskiej w Stanach Zjednoczonych. Populacja ta wzrosła podczas „Wielkiej Migracji”, czyli przemieszczania się czarnych Amerykanów z Południa do miast północnych. Filozofia i antykolonialna krytyka Garveya, która podkreślała znaczenie wspólnoty i znajomości historii i kultury Czarnych, rozprzestrzeniła się w amerykańskich czarnych społecznościach.

„Malcolm Little dorastał jako dziecko pionierów sprawiedliwości rasowej, którzy mieli dość odwagi, aby promować radykalną filozofię samostanowienia Czarnych w odległych zakątkach Środkowego Zachodu”.
W 1931 roku ojciec Malcolma Little’a doznał poważnych – a w końcu śmiertelnych – obrażeń w zgłoszonym wypadku samochodowym na ulicy, który mógł być rasistowskim atakiem „Czarnego Legionu”, grupy podobnej do Ku Klux Klanu. W 1938 roku owdowiała matka Malcolma została umieszczona w zakładzie psychiatrycznym, gdzie przebywała przez ponad dwie dekady. Malcolm dorastał w domach dziecka i zakładach dla nieletnich i zawsze uważał ojca za swojego bohatera.

W późniejszym okresie życia Malcolm przyjął Naród Islamu i jego przywódcę, Eliasza Muhammada, i przyjął imię Malcolm X. Szybko awansował w Narodzie Islamu dzięki swoim niezwykłym zdolnościom organizacyjnym. Ostre, prowokacyjne oratorstwo Malcolma X przyciągnęło do Narodu Islamu ludzi z całego świata.

Martin Luther King Jr. był synem wybitnego czarnego pastora, który zainwestował w głębokie zasady moralne.
Urodzony w Atlancie w stanie Georgia w 1929 roku Martin Luther King Jr. był synem wybitnego pastora. King Senior, wzór intelektualnej i moralnej integralności, był nieugięty w dążeniu do wyzwolenia czarnych ludzi z kajdan rasizmu.

„Pojednawczy wizerunek Kinga ukrywał bijące serce politycznego radykała, który wierzył w demokrację społeczną, prywatnie występował przeciwko niesprawiedliwości ekonomicznej i postrzegał niestosowanie przemocy jako taktykę siły i przymusu o potencjale zmieniającym świat”.
Podczas gdy Malcolm X organizował Naród Islamu, Martin Luther King Jr. zyskał ogólnokrajową reputację przywódcy, ponieważ zachęcał czarnych ludzi w Montgomery w Alabamie i innych południowych miastach do działań politycznych. Został pastorem w kościele Dexter Avenue Baptist Church w Montgomery, który służył zamożnej, wykształconej czarnej kongregacji.

King wygłosił swoje pierwsze kazanie w Dexter w tym samym miesiącu, w którym Sąd Najwyższy USA podjął decyzję w przełomowej sprawie dotyczącej praw obywatelskich Brown v. Board of Education. W tym czasie Rosa Parks zainicjowała ruch przeciwko rasistowskim przepisom transportowym Jima Crowa, a w szczególności przeciwko segregacji w autobusach miejskich w Montgomery. Bojkot autobusów sprawił, że King znalazł się w centrum uwagi jako działacz i organizator na rzecz praw obywatelskich.

Pod koniec lat 50-tych Malcolm X, wówczas wyznawca Narodu Islamu, badał walkę z rasizmem w szerokim, międzynarodowym kontekście.
Podróże Malcolma X po Bliskim Wschodzie w 1959 roku rozszerzyły jego poczucie walki o godność Czarnych i połączyły go z innymi muzułmanami, którzy sprzeciwiali się kolonializmowi. Jako przedstawiciel Narodu Islamu i Eliasza Muhammada, Malcolm X dążył do poprawy stosunków ze światem arabskim. Wkrótce po powrocie do Nowego Jorku, dzięki emisji filmu dokumentalnego Louisa Lomaxa „The Hate That Hate Produced”, Malcolm X i Naród Islamu stali się zarówno sławni, jak i osławieni za rzekome popieranie „czarnej supremacji”.

„Wyobrażał sobie radykalną godność Czarnych jako rodzaj globalnego obywatelstwa opartego na śmiałym połączeniu praw człowieka i politycznego samostanowienia”.
Wzlot Malcolma X wywołał niepokój i podejrzenia w szeregach Narodu Islamu. Niektórzy kwestionowali, czy decyzje podejmował Eliasz Muhammad czy Malcolm X.

W międzyczasie King bezskutecznie namawiał prezydenta Dwighta Eisenhowera do złożenia publicznego oświadczenia o odrzuceniu segregacji. King zaatakował zarówno Demokratów, jak i Republikanów za to, że pozwolili rasistowskim ekstremistom kontrolować swoje partie. King nie rozumiał jeszcze, jak Malcolm X rozumiał pojęcie „godności czarnych”. Sądził, że Malcolm X rozumie to jako supremację Czarnych – odwrotną wersję Jima Crowa, gdzie kontrolę sprawują Czarni. Dla Malcolma X godność Czarnych oznaczała czarną samostanowienie i uznanie człowieczeństwa Czarnych.

W 1963 roku King uczynił z Birmingham w Alabamie „centrum świata”.
Wiosną 1963 roku, we współpracy z Southern Christian Leadership Conference (SCLC), King dążył do desegregacji Birmingham w Alabamie. Dzięki tym staraniom Birmingham stało się „centrum świata” w walce o prawa obywatelskie. Protesty w Birmingham, obejmujące wiece, spotkania i bojkoty, stały się przełomowym wydarzeniem w historii USA i zmusiły Amerykanów do konfrontacji z kwestiami rasowymi i demokratycznymi. Protesty te zyskały wystarczającą uwagę w kraju, aby prezydent John F. Kennedy z nerwowego obserwatora stał się orędownikiem.

„Protesty w Birmingham, jako prawdziwie sejsmiczne wydarzenie w historii USA, rozdzieliły naród na dwie części, zmuszając obywateli wszystkich środowisk do uczciwego zmierzenia się z kwestią krzyżowania się rasy i demokracji w życiu narodowym”.
Birmingham, kierowane przez niesławnego segregacjonistę Bull Connora, odpowiedziało na protesty wężami strażackimi i psami służbowymi. Policja aresztowała wiele osób, w tym Kinga. Zdjęcia funkcjonariuszy wiozących go do więzienia trafiły do wiadomości krajowych. Podczas weekendu w izolatce King napisał swój słynny „List z więzienia w Birmingham”. List ten, wyrafinowany i uczony, mówił z elokwencją i pasją o prześladowaniu czarnych ludzi.

Ludzie powszechnie nie rozumieją kluczowego przemówienia Kinga „Mam marzenie”.
King wygłosił swoje przemówienie „Mam marzenie” jako przemówienie przewodnie podczas Marszu na Waszyngton w 1963 roku. Chociaż przemówienie to stało się kamieniem milowym ruchu na rzecz praw obywatelskich i historii USA, ludzie często błędnie rozumieją jego główne przesłanie. Zwykle pamięta się wzniosłe zakończenie, podczas którego King wielokrotnie intonował „I have a dream”, ale pomija się obszerne komentarze na temat znaczenia ubóstwa czarnych w zamożnym kraju oraz aluzje Kinga do reparacji za zniewolenie i praktyki Jima Crowa.

„W przemówieniu King przedstawił śmiałą wizję wielorasowej demokracji, w której dostrzegł przerażającą rzeczywistość ucisku rasowego.
King wyartykułował obszerną, śmiałą wizję zróżnicowanego demokratycznego kraju, który stawia czoła brutalnej, gwałtownej dyskryminacji rasowej. Rdzeniem jego wizji była „sprawiedliwość, równość i demokracja międzyrasowa”. W przemówieniu Kinga wzięło udział około 250 000 osób, w tym 100 000 białych. Przemówienie to uczyniło równość rasową kluczową kwestią dla amerykańskiego aktywizmu politycznego i demokracji.

W 1964 roku Malcolm X opuścił Naród Islamu i zaangażował się w walkę o prawa obywatelskie.
W pierwszym przemówieniu prezydenta Lyndona Johnsona o stanie państwa po zabójstwie Johna F. Kennedy’ego, wezwał on do radykalnego postępu w zakresie praw obywatelskich i agresywnej wojny z ubóstwem. Były to kluczowe elementy programu Johnsona „Great Society”, mającego na celu uzdrowienie niesprawiedliwości, przyjęcie różnorodności i pomoc tym, którzy cierpieli w ubóstwie. King uważał, że to, co nazwał „czarnym obywatelstwem”, wymaga ustawodawstwa dotyczącego praw obywatelskich i znacznej redystrybucji bogactwa.

„Równoległa wizja Malcolma i Martina, która umiejscawiała korzenie zabójstwa Kennedy’ego w przemocy na tle rasowym, była wspólną, choć niewypowiedzianą, symetrią polityczną między nimi”.
W marcu tego roku Malcolm X ogłosił swoje rozstanie z Narodem Islamu i Elijah Muhammadem. Ogłosił, że zamierza przyłączyć się do ruchu praw obywatelskich i współpracować z jego przywódcami. Przywódca Narodu Islamu zareagował ze łzami, ale potem próbował zniszczyć Malcolma X. Elijah Muhammad nie zrobił nic, aby zniechęcić do gróźb śmierci wobec swojego byłego zwolennika. Chociaż byli przeciwnikami politycznymi, Malcolm X i Martin Luther King Jr. dostrzegali swoje wspólne możliwości i interesy.

Po zabójstwie Malcolma X polityka Kinga stała się bardziej radykalna.
21 lutego 1965 roku w Audubon Ballroom w Nowym Jorku zamachowcy zamordowali Malcolma X. Mimo zimowego chłodu, na jego pogrzeb przybyło ponad 10.000 osób, a jeszcze więcej oglądało jego ciało. King złożył mu wyrazy współczucia, podkreślając, że Malcolm X przezwyciężył osobistą tragedię i więzienie, a dzięki osobistej sile i geniuszowi nie został przestępcą, lecz zwrócił się w stronę wiary religijnej w poszukiwaniu sensu i powołania. King potwierdził, że Malcolm X wykorzystał swoją pasję i zdolności do sensownego celu.

„Malcolm pozostawił po sobie spuściznę rewolucyjnej polityki, która wkrótce po jego śmierci stała się bodźcem dla działaczy Black Power. Ale jego największy wpływ mógł być na Martina Luthera Kinga Jr.
Śmierć Malcolma X sprawiła, że King stał się bardziej radykalny. Zaczął kwestionować związek między ruchem praw obywatelskich a rządem USA i uznał, że rozwiązanie problemu „instytucjonalnego rasizmu” i ubóstwa wymaga więcej niż oferował program Great Society. Starania o prawa wyborcze sprowadziły Kinga z powrotem do Alabamy; zobowiązał się do przemarszu 54 mil z Selmy do Montgomery, aby zilustrować trudną sytuację czarnych obywateli w obliczu przemocy ze strony policji.

W Selmie King i jego zwolennicy spotkali się z brutalną policyjną przemocą, co zostało nazwane „krwawą niedzielą” – wydarzeniami, które ostatecznie wzmocniły ruch na rzecz zapewnienia czarnym praw wyborczych. King zrozumiał, że ruch praw obywatelskich może dążyć do czegoś uniwersalnego. Rozbieżne problemy, takie jak rasizm, ubóstwo i wojna w Wietnamie, postrzegał jako wzajemnie powiązane.

W sierpniu 1965 roku – roku zabójstwa Malcolma X i krwawej niedzieli Kinga w Selmie – prezydent Johnson podpisał ustawę o prawach wyborczych.

W 1967 r. King przekształcił się z przywódcy praw obywatelskich w „politycznego rewolucjonistę”.
Wiosną 1967 roku Martin Luther King Jr. wygłosił w Riverside Church w Nowym Jorku kazanie, w którym odrzucił wojnę wietnamską, a tym samym politykę Johnsona. Powiedział, że amerykańskie działania wojenne w Wietnamie i przemoc domowa w zamieszkach przeciwko ubóstwu i ruinie miejskiej to „moralne ślepy zaułek”. King zaprezentował się jako polityczny radykał, który mówił o sprawach krajowych i międzynarodowych. Uważał, że Stany Zjednoczone potrzebują „rewolucji wartości”.

Martin Luther King Jr. i Malcolm X nadal wpływają na ruchy dążące do sprawiedliwości i wyzwolenia na całym świecie.
Malcolm X był zawsze podejrzliwy wobec idei, że amerykańska demokracja może pokonać niesprawiedliwości rasizmu i ubóstwa. King natomiast wierzył, że protesty na dużą skalę mogą wpłynąć na politykę i decyzje przywódców politycznych. Optymizm Kinga pozwolił mu zainspirować i współpracować z innymi aktorami politycznymi, szczególnie tymi, którzy opowiadali się za pokojem i odrzucali wojnę w Wietnamie, takimi jak rodzący się ruch Black Power i ci w nowym wcieleniu na lewicy.

„Dla rosnącej grupy czarnych ludzi w całym kraju Malcolm, a nie jakakolwiek grupa, którą reprezentował, był inspiracją zarówno dla przekonań, jak i działań. Jego krajowy aktywizm łączył się z politycznym wsparciem dla globalnych walk antykolonialnych”.
Martin Luther King Jr. został zamordowany 4 kwietnia 1968 r. w Memphis, Tennessee, przed wygłoszeniem przemówienia popierającego strajk śmieciarzy. Jego śmierć wywołała kryzys narodowy i gwałtowne zamieszki w miastach USA. King pozostaje legendarną amerykańską ikoną, uhonorowaną świętem narodowym. Jego wielkim dziedzictwem była koncepcja „radykalnego obywatelstwa czarnego”, które wymaga czegoś więcej niż tylko braku dyskryminacji. Niecierpliwy, uliczny Malcolm X stał się „rewolucyjnym mówcą prawdy” w Stanach Zjednoczonych. W ciągu swojego życia wizje Malcolma X. i Martina Luthera Kinga Jr. zbliżyły się do siebie. Ukształtowali nowe pokolenia ludzi poszukujących sprawiedliwości i godności.

O autorze

Profesor historii Peniel E. Joseph posiada The Barbara Jordan Chair in Ethics and Political Values w LBJ School of Public Affairs na Uniwersytecie w Teksasie. Autor książki „Stokely: A Life, był dyrektorem założycielem Center for the Study of Race and Democracy.

1/5 - (2 votes)